Tag Archives: danh ngon hay

Danh ngôn hay (danh ngon hay) là những câu nói rất sâu sắc của các vị lãnh tụ được nhiều người vận dụng trong cuộc sống.

Trong Tiếng Việt, nói đến tục ngữ ta nghĩ ngay đến những câu nói dân gian ngắn gọn, hàm xúc chứa đựng những lời khuyên răn, giáo huấn hoặc kinh nghiệm lao động… Nhưng định nghĩa thế nào là Tục ngữ và phân biệt bó với các đồng loại ngạn ngữ, danh ngôn, phương ngôn, cách ngôn, châm ngôn là một vấn đề chưa thống nhất.

I –  Làm thế nào phân biệt?

Để phân biệt được thì chúng ta phải đi sâu vào phân tích nội dung của từng câu, tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ, cách sử dụng từ ngữ của từng địa phương, sự khác nhau của các phong cách chức năng. Dù là hình thức nào thì chúng đều mang đặc điểm chung là những câu khái quát và nội dung là những phán đoán.

1. Tục ngữ: Là những câu nêu lên những đúc kết về kinh nghiệm lao động, có ý nghĩa giáo huấn thâm sâu, mang tính chất dân gian đậm đà à phong cách văn nói vần điệu. Tục ngữ có cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng:

– Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
– Bà con xa không bằng láng giềng gần.
– Trời nắng tốt dưa, trời mưa tốt lúa.

2. Ngạn ngữ: Là những câu nói xưa, nêu lên những bài học về lẽ phải, đạo lý mang tính chất giáo dục và thường biểu hiện bằng từ Hán – Việt, gần với phong cách văn học viết, chỉ có nghĩa đen và chưa hẳn mất xuất xứ. Là một bộ phận của Tục ngữ, ngạn ngữ chiếm số lượng khá lớn trong Tiếng Việt.

– Cẩn tắc vô ưu
– Dục tốc bất đạt.
– Phu xướng phụ tùy.

3. Danh ngôn: Là những câu nói của các lãnh tụ, danh nhân, các nhà văn, nhà thơ lỗi lạc, có xuất xứ từ sách vở. Danh ngôn thường rất trau chuốt. Có một bộ phận dùng quen được xếp chung vào Tục ngữ và không để ý đến tác giả. Có rất nhiều câu danh ngôn hay:

– Học, Học nữa, học mãi. (Lênin)
– Sự hy sinh là tuyệt đỉnh của nghệ thuật, nó tràn đầy niềm vui và chân chính. (Ganđi)
– Không có gì quý hơn độc lập tự do. ( Hồ Chí Minh)

4. Phương ngôn; Là tục ngữ có tính chất địa phương.

– Chúa vắng nhà gà vọc niêu tôm (Miền Bắc)
– Vắng chủ nhà gà bươi bếp ( Miền Trung)
– Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm ( Miền Nam)

5. Cách ngôn: Là tục ngữ, ngạn ngữ hoặc danh ngôn, chỉ có nghĩa đen, đơn thuần về mặt giáo dục. Cách ngôn mang phong cách chức năng.

– Học thầy không tày học bạn
– Tiên học lễ, hậu học văn
– Học, học nữa, học mãi (Leenin)

6. Châm ngôn: Là tục ngữ, ngạn ngữ, danh ngôn được dùng có tính chất cá nhân, được đặt ra làm lề luật, tiêu chuẩn cho hoạt động hoặc tư tưởng của mình. Châm ngôn mang phong cách chức năng.

– Mọi người đều được sung sướng, nêu không, chính lỗi tại họ. (Épictète)
– Hạnh phúc là đấu tranh (Karl Marx)
– Càng khó khăn, càng vui thú. (Ohsawa)